Hoe kijken boeren en tuinders aan tegen data delen? Welke ontwikkelingen zoeken zij? Hoe kijken ze aan tegen het eigenaarschap van data? Welke apps en innovaties kunnen boeren goed gebruiken? Directeur Sener Celik gaat in gesprek met diverse boeren en organisaties in Nederland om de stemming te polsen.
Peer Schraven is een van de drie directeuren van Compliment BV in Volkel (n.-Br.). Compliment teelt 8 verschillende gewassen. Van ijsbergsla tot venkel en van Chinese kool tot kersen. Alles wordt binnen een straal van 15 kilometer rondom het bedrijf geteeld. Hij gaat in gesprek over data met Rob van de Lindeloof en Ronald Hendriksen van Agrifirm. Rob is verantwoordelijk voor de akkerbouw en tuinbouw en Ronald is technisch specialist vollegrondsgroente. JoinData-directeur Sener Celik praat met ze over data en de toekomst van de vollegrondsgroentesector.
De vier heren spreken elkaar op het hoofdkantoor van Compliment in Volkel. Achterin het pand worden de producten verpakt, voorin zijn de kantoren. Peer vertelt over het eigen ICT-systeem dat Compliment heeft ontwikkeld. “Voor ons is het nu vooral van belang hoeveel planten we hebben geplant en hoeveel geoogst. We planten meerdere keren per week zodat we een continue afzet krijgen.”
De planters krijgen een order op hun tablet waarin staat welk ras geplant moet worden. Ze registeren plantdata en aantal planten. “We werken hierin veel met plaatjes waardoor fout invoeren bijna niet kan. Op kantoor werken we in hetzelfde systeem en kunnen we als we rondrijden zien waar wat staat met een track en trace-code. We oogsten pas als het verkocht is. Dan komt er een order om te oogsten in het systeem met plantcode op het veld. Zo weten we precies wat er is geplant en geoogst en dus ook het rendement.”
“Track & trace tot op hectareniveau”
De producten worden deels op het land verpakt en deels verpakt in het nieuwe pand van Compliment. Een verpakte krop is terug te herleiden, aan de hand van een plantcode, naar de positie in het veld. Sener informeert naar de rol van data in de afzet. Peer vertelt over de levering volgens Planet Proof. “Alles wordt opgeschreven en we werken zo duurzaam mogelijk.”
“Monitoring van de producten”
Sener is benieuwd wat de mannen als grootste verandering verwachten in de komende jaren. Peer verwacht dat de oogst met minder mensen gaat gebeuren. Ronald ziet de verandering meer in de monitoring van de teelt. “We kunnen daarmee beter anticiperen en er zullen minder gewasbeschermingsmiddelen nodig zijn. We hebben daarin nu al grote stappen gemaakt als sector. Tien jaar terug hadden we nog de beschikking over zaadcoating en meer middelen. Nu mag je nog maar vier keer per jaar luisbestrijding toepassen en zijn veel gewasbeschermingsmiddelen niet meer toegestaan.”
Rob vult aan: “We gaan steeds meer naar onkruidbestrijding met minder chemie. In prei en spruitkool wordt daar al onderzoek naar gedaan. Ze werken met natuurlijke vijanden tegen luizen. Voor de monitoring zijn er bijvoorbeeld vangplaten voor rupsen en luizen. Gecombineerd met monitoringsdata over weer, luchtvochtigheid, neerslag zou je plaatsspecifiek kunnen bestrijden.”
Sener: “En hoe zit het met vochtdata, regendata en bodemdata?” Peer wil een vochtmeter wel proberen. Ronald: “Vochtsensoren zijn mooi, maar we hebben hier geen substraatteelt. Het zijn groenten in de open lucht, in de volle grond. Aan alleen een vochtsensor heb je niet zoveel. Of die moet je combineren met een sensor voor de bodemtemperatuur en eentje voor licht.”
Rob vult aan: “De meters van nu zijn ook nog nét niet af. De techniek in de sector is nog volop in ontwikkeling. Ook bijvoorbeeld oogstrobots staan nog in de kinderschoenen. In broccoli en asperges wordt wel al met een oogstrobot gewerkt. Drones zouden een oogstprognose kunnen geven, maar dan is er nog wel een interpretatieslag nodig over die dronefoto’s.”
“Data koppelen”
Via het systeem van DACOM registreert Compliment het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en de spuitregistratie in het managementprogramma. Het systeem van DACOM wisselt gegevens uit met het eigen ICT-systeem van Compliment. Peer zou een koppeling tussen DACOM, precision farming, bespuitingen, grondanalyses voor perceelsgericht bemesten mooi vinden. Nu gaat dat via losse platforms.
Agrifirm is mede-initiatiefnemen van JoinData. “Mijn droom is dat data gaat stromen en tot meerwaarde komt voor de telers”, vertelt Rob. “We willen meer beweging in data, wat voordelen heeft voor de teler. Met taakkaarten wordt nu wel gewerkt binnen de sector, maar dat vind ik eigenlijk minder interessant. Datastromen moeten voor een teler als Peer bijvoorbeeld leiden tot een uniforme krop ijsbergsla die goed vermarkt kan worden.”
“Teler blijft eigenaar”
Het motto van JoinData is: De data van de teler blijft van de teler. Sener: “Bij ons wordt data alleen gedeeld met een machtiging van de teler en een scherpe doelbinding. De doelbinding zorgt ervoor dat partijen die jouw data gebruiken dat alleen mogen voor het specifieke doel waarvoor jij de goedkeuring hebt verleend. Dus bijvoorbeeld wel het verbeteren van je eigen bedrijf, maar niet voor het maken van benchmarks. Feitelijk heb je met JoinData een dashboard, waardoor jij aan het stuur zit en partijen kan machtigen waarmee jij je data wilt delen. De leden van JoinData zijn grote coöperaties of belangenbehartigers. Agrifirm heeft als een van de oprichters veel geïnvesteerd, maar het voordeel is voor hun klanten. Momenteel zijn 200 leveranciers van data en 45 afnemers aangesloten, denk bijvoorbeeld aan een managementsysteem. Maar de teler blijft altijd baas over zijn data.”
“De cirkel rond”
Peer geïnteresseerd: “Welk type data importeren jullie?” Rob legt uit: “Kijk naar melkvee. Daar is het data van CRV over dracht en inseminatie. Daarnaast data van de melkrobot, vanuit de zuivelorganisatie data over gehaltes en productie en vanuit Agrifirm over het rantsoen. Daarmee heb je de cirkel rond. Dat willen we eigenlijk ook voor de plantaardige sector. En dan niet voor het berekenen van je kostprijs. Want dat kan ook wel via een Excel. Maar juist de inzichten die je als mens niet ziet. Een alert omdat op vangplaten een bepaald luizenaantal is gesignaleerd, gecombineerd met data over luchtvochtigheid en temperatuur wat zo de luizendruk kan voorspellen. Of een koolvlieg in Chinese kool die je ziet op de plakval.”
Sener vult aan: “Het is de bedoeling dat je zelf als ondernemer betere en slimmere beslissingen kunt nemen op basis van de gecombineerde en verrijkte data en altijd baas bent over je data. Momenteel zijn partijen veel te veel tijd kwijt aan het regelen van de toegang tot data, omdat deze verspreid is over vele organisaties die namens de teler diensten leveren. Die tijd kan beter besteed worden aan het ontwikkelen van slimme data oplossingen voor de telers.”
