Een van de succesfactoren van de Nederlandse melkveehouderij en zuivelketen is het delen van informatie voor meer efficiency en hoogwaardige zuivelproducten. Een nieuwe stap is nu aan de orde. Over het hoe en waarom stellen we 5 vragen aan Jan Pieter Tanis, directeur Coöperatiezaken bij FrieslandCampina.
1. Waarom delen melkveehouders steeds meer data binnen de zuivelketen?
“Als zuivelketen werken we sinds jaar en dag met data die onze melkveehouders aanleveren. Daarmee tonen ze aan dat de melk voldoet aan de normen, bijvoorbeeld met gegevens over melkkwaliteit en diergezondheid. Daarnaast kunnen onze leden zich onderscheiden met hun individuele scores in de KringloopWijzer.
Data bieden ook kansen voor nieuwe concepten. Bijvoorbeeld zuivel met het keurmerk ‘On the way to planet proof’. Op basis van data die onze boeren aanleveren, laten we zien dat we aan de voorwaarden voldoen. Daarmee zorgt een datastroom – naast de melkstroom – dat deze melkveehouders 2 cent per kilogram melk extra ontvangen.”
2. Hoe zorgen jullie ervoor dat boeren hun data gemakkelijk en veilig in de zuivelketen kunnen delen?
“Data zijn en blijven eigendom van de individuele boer. Daarom is voor het gebruik van data een machtiging nodig. Omdat we in de zuivelketen al heel lang veel data met elkaar delen, hebben de meeste veehouders diverse machtigingen afgegeven. Nu data belangrijker worden in de zuivelketen, moeten we ervoor zorgen dat het delen van data gemakkelijker en veiliger wordt. Daarvoor hebben we samen met andere coöperaties en agrarische organisaties JoinData opgericht.”
3. Wat is het belangrijkste dat JoinData doet?
“De essentie is dat JoinData ervoor zorgt dat veehouders de controle houden over hun eigen data. Want alle bestaande en nieuwe machtigingen staan per veehouder in één overzicht op een speciale website. De boer logt in en kan zelf machtigingen goedkeuren of intrekken. De boer aan het roer, zo noemen we dat.”
4. Wat doet JoinData met al die data die melkveehouders aanleveren?
“JoinData doet daar zelf niets mee. De organisatie zorgt ervoor dat data waarvoor een machtiging is afgegeven bij de betreffende partij terecht komen. Dat gebeurt veilig op basis van de nieuwste technologie. JoinData zorgt er bijvoorbeeld ook voor dat alles verloopt in overeenstemming met de AVG, dus de privacy van alle betrokkenen is gewaarborgd. Dit hele systeem noemen we “de digitale snelweg” van JoinData. Het is een coöperatie, dus winst is geen doelstelling en het beleid wordt gecontroleerd door de leden. NZO is een van die leden.”
5. Waarom moet een veehouder 50 euro per jaar betalen om gebruik te maken van het machtigen via JoinData?
“Dat is een terechte vraag. De data-gebruikers, bijvoorbeeld accountantskantoren en zuivelondernemingen, betalen naar rato van de hoeveelheid data die ze via JoinData’s digitale snelweg ontvangen. Voor veehouders geldt een vast tarief. Melkveehouders zijn al langer gewend om data te delen en hebben misschien het idee dat ze daar nu niet voor betalen, maar dat is een misverstand. Alle partijen met wie de boer data deelt, moeten hiervoor kosten maken; die kosten zijn nu veelal niet direct zichtbaar, omdat ze vaak worden meegenomen in het grotere geheel. Bij FrieslandCampina brachten we zo jaarlijks 30 tot 35 euro per melkveehouder aan kosten voor de EDI-zuivelberichten in rekening. Vooruitlopend op de introductie van JoinData zijn we daarmee gestopt.”
